Księgowanie zakupu lub przyjęcia na stan środka trwałego w budowie oraz jego amortyzacji.

24. 04. 2013 | Ewa Kusznierowska

Do księgowania środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oraz finansowych aktywów trwałych  służą konta zespołu 0.

Środki trwałe należą do aktywów trwałych. Wykazywane są w bilansie, ale ich wartość różni się od wartości występujących na kontach. Dlaczego?

Do naliczania amortyzacji potrzebna jest nam wartość początkowa tych środków, dlatego wprowadzono konto korygujące do konta środki trwałe.

 Jest to konto umorzenie środków trwałych.

Jak wiemy środki trwałe są aktywami. Wszelkie zmniejszenia wartości aktywów dokonujemy po stronie Ma. Ponieważ jednak chcemy by na koncie środki trwałe była wartość początkowa, odliczenia tego dokonujemy na koncie korygującym- umorzenie środków trwałych po stronie Ma.

Jako wartość bilansową środków trwałych bierzemy wartość różnicy kont: środki trwałe i umorzenie środków trwałych.

Wartość umorzenia, jak każdą wartość w pełnej księgowości, wpisujemy zarówno po Wn jak i po Ma. Wiemy już, że po stronie Ma wpisujemy je na konto umorzenie- jest to zmniejszenie wartości środka trwałego, po Wn wpisujemy je w koszty- amortyzację. Oczywiście jeżeli prowadzimy ewidencję kosztów w zespole 4 i 5, poprzez konto 490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490- rozliczenie kosztów (po Ma) musimy również zaksięgować je w zespole 5.

Jeżeli dane urządzenie jest urządzeniem biurowym (np. komputer czy drukarka), wpisujemy je w koszty zarządu, jeżeli jest to maszyna produkcyjna w koszty produkcji podstawowej.

Na stan przyjmujemy środek trwały na podstawie PT lub OT.

•                PT to przyjęcie lub przekazanie środka trwałego

•                OT to przyjęcie środka trwałego z inwestycji

Środki trwałe zwykle przyjmujemy na stan przez wystawienie druku OT. Za pomocą tego dokumentu przyjmujemy na stan środek trwały z inwestycji tzn. wtedy gdy najpierw występuje w naszej ewidencji jako środek trwały w budowie.

Dlaczego warto jest wcześniej skorzystać z tego konta, nawet jeśli środek trwały od razu nadaje się do używania? Na tym koncie dodajemy wartość dodatkową taką jak np. ubezpieczenie w drodze, koszt dostawy i tp. Należy wliczyć je w wartość danego środka trwałego.

Przyjęcie  środka trwałego ze środków trwałych w budowie księgujemy po Wn na środki trwałe (zwiększenie salda tego konta), po Ma na środki trwałe w budowie. Jest to operacja na kontach bilansowych, aktywnych zwiększająca wartość jednych aktywów jakimi są środki trwałe i zmniejszająca wartość drugich aktywów jakimi są środki trwałe w budowie. Suma bilansowa na skutek tej operacji nie ulega zmianie.

Przyjęcie środków trwałych gdy nie wymagają one budowy, czy doliczania kosztów ubocznych zakupu, księgujemy po Wn na konto środki trwałe, po Ma zaś albo bezpośrednio na konto rozrachunki z dostawcami albo z rozliczenia zakupu (w takim wypadku wcześniej księgujemy jego wartość po Wn na rozliczenie zakupu, a po Ma na rozrachunki z dostawcami).

Oczywiście zakup środka trwałego jest naszym wydatkiem i z czasem wpisujemy je w koszty (tak jak np. materiał czy towar). Różnica polega na tym, że materiały wpisujemy w koszty dopiero w chwili przeznaczenia ich do zużycia (zużycie materiałów i energii), lub odsprzedaży (wartość materiałów w cenie zakupu), towary w momencie odsprzedaży (wartość towarów w cenie zakupu), koszt środków trwałych wpisujemy sukcesywnie co miesiąc jako wartość amortyzacji.

Wyjątek stanowią środki o wartości początkowej netto nizszej niż 3 500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500zł. Przy zakupie takich środków możemy dokonać jednorazowego odpisu w wysokości 100Konto 100 - Kasa (Aktywne) 100% jego wartości, w miesiącu przekazania ich do użytkowania lub w miesiącu następnym.

Odpisy amortyzacyjne środka trwałego o wartości większej niż 3 500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500zł, możemy rozpocząć dopiero w następnym miesiącu po miesiącu jego przyjęcia  na stan przedsiębiorstwa i robimy to każdego miesiąca.

Przy czym musimy pamiętać, że koszty zawsze stanowią wartość netto (podobnie jak przychody). Zatem niniejsze rozważania dotyczą wartości netto.

Jeżeli mówimy o tym, że środki trwałe ujmuje się w księgach rachunkowych w wartości początkowej brutto, to nie mamy tutaj na myśli doliczania do nich VAT, tylko fakt, że do wartości ich zakupu, doliczamy koszty montażu i inne niezbędne do tego by dany środek można było eksploatować w naszym przedsiębiorstwie.

W przypadku ewidencji zakupu- vat księgujemy tylko w rozrachunkach z dostawcami (po Ma) i na konto rozrachunki z tytułu vat po stronie Wn, albo na rozliczenie vat naliczonego (gdy takie konto istnieje u nas w firmie), z dniem dokonania zakupu środka trwałego, zakupu jego ulepszenia lub wcześniej gdy np. kupujemy materiały potrzebne do jego ulepszenia.